Van alle impulsaankopen kun je ook een huis betalen

Ton Hermans

10/06/2021

Wie goed met geld wil leren omgaan, moet de kunst verstaan om impulsaankopen te beheersen. Hoe doe je dat?

In een wereld waarin we constant blootstaan aan prikkels, is het maar wát moeilijk om niet aan de verleiding toe te geven. Negen van de tien millennials zeggen dan ook dat ze wel eens een impulsaankoop doen.

Dat moet kunnen natuurlijk, het komt niet op je strafblad. Maar cijfers van het Amerikaanse onderzoeksbureau DAC tonen aan dat het een fortuin kan kosten als je er een gewoonte van maakt.

Amerikanen doen gemiddeld liefst 156 impulsaankopen per jaar voor in totaal 5.400 dollar, omgerekend zo'n 4.400 euro. Over je hele leven kun je daar een huis van bijna drie ton van kopen, zo berekenden de enquêteurs.

Wat is een impulsaankoop?

Een impulsaankoop is een plotse, ongeplande beslissing om iets aan te schaffen. Je hebt er niet van tevoren over nagedacht.

Meestal is dat iets wat onmiddellijk gratificatie oplevert – je wordt blij van je nieuwe aanwinst. Het gaat vaak om kleding, schoenen, accessoires en elektronica. Maar een lonkend hapje of drankje komt het meest voor.

Impulsaankopen zijn goed te verklaren. Als consument handel je lang niet altijd rationeel. Je geeft toe aan een prikkel die jouw emoties aanspreekt. Die prikkel kan veroorzaakt worden door reclame of bijvoorbeeld een actie of opmerking van een vriend of vriendin.

Maar ook cognitief sta je regelmatig onder druk. Dat gebeurt bijvoorbeeld als iets in de aanbieding is. Bekende merken weten hoe ze hier handig op in kunnen spelen.

Hoe kun je de verleiding weerstaan?

Van een niet geplande aankoop kun je veel lol hebben. Maar de aanvankelijke blijdschap slaat wel eens om in spijt. Zeker als je het geld eigenlijk ergens anders voor nodig had. Of je krijgt het gevoel dat je niet genoeg spaart.

Er bestaan gelukkig ook trucs om impulsaankopen te beteugelen. Hier zijn er vijf.

1. Schrijf je uit van nieuwsbrieven en webshopmails.

Wanneer je voor het eerst een aankoop doet in een winkel, krijg je vaak de vraag of je op de hoogte gehouden wil worden van aanbiedingen. Natuurlijk wil je dat!

Maar zo genereer je zelf een stroom van commerciële berichten die op je af blijven komen. Het is beter om zelf op zoek te gaan naar iets wat je graag wil hebben, op het moment dat je het nodig hebt.

2. Leer jezelf om élke online aankoop 24 uur uit te stellen.

Onderzoek toont aan dat een stukje wandelen en de hond uitlaten al genoeg kan zijn om een impulsieve webshopaankoop achterwege te laten. Na een halfuurtje buitenlucht denk je al heel anders over de vraag of je het product wel echt nodig hebt of leuk genoeg vindt.

Maar hoe langer je denkpauze, hoe groter de kans dat je een goede beslissing neemt. Sluit een verdrag met jezelf waarin staat hoelang je iedere aankoop overweegt.

24 uur is makkelijk te onthouden. Keer een dag later precies op hetzelfde moment nog eens terug in de webshop.

Hoelang je denkpauze ook is, het is belangrijk dat je in de tussentijd iets anders gaat doen. Koopverleiding kan je een tijdje gijzelen. Ga eerst de tunnel uit waar je in bent gereden.

3. Ontwijk reclame: lees een boek of kijk Netflix.

Een roman(netje) bevat geen reclame en brengt je dezelfde vreugde als een aankoop – of misschien wel méér voldoening.

Dat geldt ook voor een betaalde streamingdienst als Netflix. Het maandelijkse abonnement betekent in dit geval dat je niet blootstaat aan alle reclame op tv of op je telefoon, die je veel meer kost.

4. Maak een lijstje van wat je wilt kopen.

Ga je het stadscentrum in om te shoppen, maak dan vooraf een lijstje van de dingen die je wilt kopen. Schrijf er ook bij wat je maximaal wilt uitgeven aan elk item op het lijstje, en ook hoeveel in totaal.

Hetzelfde principe kun je toepassen op je maanduitgaven. Bedenk aan het begin van de maand wat je de komende weken nodig zult hebben en schrijf dat op.

Als je dit elke maand doet, leer je inzien welke producten belangrijk voor je zijn en welke minder. Dat inzicht kan je helpen bij je beslissing als je tegen iets leuks aanloopt.

5. Maak een budget voor impulsaankopen.

Het is niet de bedoeling dat je helemáál geen impulsaankopen doet. Van sommige ingevingen kun je jarenlang plezier hebben.

Het is daarom slim om een plekje voor impulsaankopen in te ruimen in je maandbudget. Reserveer een vast bedrag dat je maandelijks kunt en wilt uitgeven aan ongeplande aankopen. Net zoals je dat doet – of zou moeten doen – voor bijvoorbeeld kleding en je spaarrekening.

Zo behoud je de vrijheid om iets spontaans te doen.

(door Ton Hermans, Spaaronline, 10 juni 2021; Foto: Shutterstock)

Lees ook:

Spaartip: ga een stukje wandelen

Hoeveel van je nettoloon moet je sparen?